januari, 2019 | al-siha Plus
p09
12 perkara
pesakit perlu tahu
SEBELUM
• Pesakit dinasihat berpuasa dalam tempoh 24
jam sebelum menjalani ujian.
• Pesakit hanya dibenarkan minum air kosong
sahaja dalam tempoh enam jam sebelum
menjalani ujian.
• Pesakit dibenarkan mengambil ubat-ubatan
rutin kecuali ubat diabetes (kencing manis)
dimana perlu dihentikan pengambilannya
dalam tempoh 12 jam sebelum ujian. Manakala
insulin pula perlu dihentikan empat jam sebelum
prosedur.
• Radiofarmasiutikal (18F-FDG) akan disuntik
untuk membantu menghasilkan imej yang lebih
baik.
PET-CT scan
90% lebih tepat
SEMASA
iMBas HinGGa kE
DasaR... Dr. Ahmad
Khairudin dihadapan
mesin pengimbas
PET-CT baharu di IJN
Imaging Centre.
PET-CT Scan adalah sejenis pengimbas yang menggabungkan bahan
radioaktif dikenali sebagai radiofarmasiutikal atau radiotracer,
kamera khas dan komputer untuk mengesan sesuatu yang tidak
normal di dalam tubuh badan. ia bukan hanya menjalankan x-ray
bahkan mampu mengesan kanser, potensi menjadi kanser di
peringkat sel yang tidak dapat dikesan melalui CT Scan atau Mri,
meninjau aliran darah di dalam otot jantung, mengesan perubahan
di dalam otak dan sebagainya sehingga 90 peratus ketepatan
“Alat pengesan ini
sangat unik kerana
mampu memberikan
maklumat mengenai
fungsi dan struktur
yang selalunya
sukar diperoleh
menggunakan
alatan pengimejan
lain, dengan
mengenalpasti
perubahan di dalam
badan, pengimbas
PET-CT ini dapat
mengesan permulaan
penyakit.”
– Dr. ahmad Khairuddin
P
OsitROn Emisson tomography (PEt imaging
atau PEt scan) merupakan sejenis pengime-
jan perubatan nukleur(nuklear). ia dapat
mengukur fungsi terpenting badan, aliran
darah, penggunaan oksigen dalam badan
serta mengesan gula (glukosa) metabolism
bagi menilai keadaan tisu badan.
Manakala, Ct imaging pula merupakan alatan x-ray
khas untuk menghasilkan pelbagai imej dalam badan. imej
kemudiannya akan dipaparkan pada skrin komputer dan
ditafsirkan oleh ahli radiologi(pakar Jantung atau pakar
radiologi). ia sangat efektif dalam memberikan gambaran
yang lebih jelas berkaitan anatomi badan.
Kehebatan dan kepakaran dua teknologi nukleur
(nuklear) ini kemudiannya digabungkan menjadi PEt-Ct
scan untuk menghasilkan satu teknologi terkini yang
lebih tepat dan lebih efektif dalam mendiagnosis pesakit.
PEt-Ct scan turut memainkan peranan yang sangat besar
dalam menentukan rawatan yang lebih baik dan lebih tepat
kepada pesakit.
Menurut Pakar Pengimejan Kardiovaskular dan Kardi-
ologi intervensi, Datuk Dr. Ahmad Khairuddin Mohamed
Yusof, teknologi perubatan nukleur (nuclear) ini digunakan
bagi mengesan sel-sel kanser serta mengesan masalah jan-
tung seperti aliran darah di dalam otot jantung, mengesan
serangan jantung, mengesan abnormal pada otak seperti
pembentukan tumor, gangguan ingatan, kekejangan serta
gangguan saraf pusat.
“Alat pengesan ini sangat unik kerana mampu mem-
berikan maklumat mengenai fungsi dan struktur yang
selalunya sukar diperoleh (diperolehi dengan) meng-
gunakan alatan pengimejan lain. Dengan mengenalpasti
perubahan di dalam badan, pengimbas PEt-Ct ini dapat
mengesan permulaan penyakit sebelum ia dapat dikesan
oleh Ct scan atau MRi,” jelasnya.
PEt-Ct scan merupakan sejenis mesin berbentuk bulat
ditengah sepertimana Ct scan dan MRi. Di dalam mesin
ini terdapat beberapa gegelang pengesan yang mengesan
pelepasan tenaga radioterapi (radioaktif ) yang disuntik
dalam badan. Apabila pesakit masuk ke dalam terowong,
gegelang x-ray dan pengesan elektronik akan berputar.
Maklumat lengkap kemudiannya akan dipaparkan pada
skrin komputer.
ironinya, X-ray biasa hanya melepaskan sinar X ke
tubuh dari luar badan. namun, bagi PEt-Ct scan bahan
radioaktif dikenali sebagai radiofarmasiutikal atau radio-
• Prosedur mengambil masa kira-kira tiga
hingga empat jam bergantung kepada
keadaan. Pesakit digalakkan membawa ahli
keluarga untuk menemani. Bagaimanapun,
wanita hamil dan kanak-kanak adalah dilarang.
• Paras gula akan dipantau semasa prosedur.
• Glukose (glukosa) juga akan diberikan
bergantung kepada keperluan.
• Pesakit dinasihatkan untuk berehat selama
45 minit hingga satu jam selepas suntikan
18F-FDG bagi mengelakkan pengumpulan
bahan radioaktif di dalam otot.
• Pesakit digalakkan meminum air masak
sebanyak mungkin selepas suntikan 18F-FDG.
Ini kerana kekerapan membuang air kecil akan
membantu mengurangkan kesan radioaktif dan
memudahkan proses imaging.
• Prosedur mengambil masa selama 20 hingga
45 minit sahaja bergantung kepada keadaan.
SELEPAS
• Minum air masak sebanyak mungkin selepas
prosedur.
• Ibu yang menyusukan bayi perlu
menghentikan penyusuan dalam tempoh 24
jam selepas menjalani prosedur.
ManFaaT BERsaMa... Kerjasama ini
memberi banyak manfaat kepada pesakit
jantung dan penyakit-penyakit lain.
tracer akan disuntik ke dalam salur darah atau ditelan atau
disedut melalui gas.
Bahan radioaktif yang terkumpul di dalam badan
kemudiannya akan menghasilkan tenaga dikenali sebagai
sinar gamma. Lalu, sinar gamma ini akan dikesan melalui
kamera gamma, pengimbas PEt dan alat pengesan tenaga.
Maklumat yang diperoleh (diperolehi) akan dihantar ke
komputer bagi membentuk imej struktur, fungsi, organ
serta tisu dalam bentuk tiga dimensi.
tidak seperti alat pengimbas lain, PEt-Ct scan ter-
tumpu kepada gambaran proses fi siologi dalam tubuh
seperti kadar metabolism serta aktiviti kimia yang lain.
Kawasan titik panas misalnya, menunjukkan jumlah
radioterapi (radioaktif ) banyak terkumpul di mana ter-
dapat aktiviti kimia atau metabolik yang tinggi. Manakala,
kawasan titik sejuk menunjukkan kepekatan radioterapi
(radioaktif ) yang lebih kecil dan kurang aktiviti kimia. —
al-Siha Plus